Ақсу қаласы, «Абай атындағы жалпы орта білім беру мектеп» КММ
мектеп кітапханасы
І. Кітапхана жайлы қысқаша анықтама.
Мектеп кітапханасы Абай ат. жалпы орта білім беру мектебінің екінші қабатында Д блогында орналасқан. 2010 жылдың қаңтар айынан жұмыс жасауда. Мектеп кітапханасы 361 метр кв. көлемін қамтитын бейімделген жеке кабинеттерді құрайды. Олар: абонемент, оқу залы, кітап қоймасы. Мектеп кітапханасы қазіргі заман талабына сай жаңа үлгідегі компьютермен, кітап сөрелерімен, көрме витриналарымен жабдықталған. 40 орындық оқу залы бар, яғни жұмыс жасауға толық мүмкіндік беретін материалдық-техникалық құрал-жабдықтармен қамтамасыз етілген. Бөлменің жарықтандырылуы санитарлық-гигиеналық нормаларға сәйкес келеді. Мектеп кітапханасында 2 компьютер, көп функционалды принтер (шығару,ксерокс,сканер) бар. Компьютер интернет желісіне қосылған.
Кітапхананың жұмыс уақыты: 9.00-ден 18.00-ге дейін, түскі ас 13.00-14.00. екі демалыс күнімен (сенбі, жексенбі). Айдың соңғы күні санитарлық күн болып табылады.
Мектеп кітапханасының жұмысын 2 қызметкер – кітапханашы мамандары ұйымдастыруда: Тусупова Г.М. – меңгерушісі. кітапхана, орта арнаулы, КПУ, 1994 ж., біліктілігі орта кітапханашы. 1994 жылдан бастап мектепте кітапхана меңгерушісі, Кітапхана жұмысындағы еңбек өтілі: кітапхана меңгерушісі – 30 жыл 1 ай, осы ұйымда 15 жыл.
Осерхан Айман — кітапханашы, орта арнаулы, Жаяу Мұса атындағы көпсалалы колледж, 2020 ж. Кітапханадағы жұмыс тәжірибесі: 2021 жылдан кітапханашы. Кітапхана жұмысындағы еңбек өтілі: кітапханашы – 2 жыл, осы ұйымда 5 ай.
Мектеп кітапханасы мектеп директорының бекітілген жоспарымен жұмыс жасайды.
Кітапхана өз қызметін мектеп дамуының негізгі бағыттарына, оның әдістемелік тақырыбына, білім беру және тәрбие мақсаттарына сәйкес жүзеге асырады. Кітапхананың негізгі қызметі – білім беру, ақпараттық, мәдениеттік.
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 19 қаңтардағы 2016 жылғы №44 бұйрығына сәйкес мектеп кітапханасының жұмысын ұйымдастырудың негізгі бағыттары: кітапхана қоры қалыптастыру мен орналастыру, пайдаланушыларға кітапханалық, анықтамалық – библиографиялық және ақпараттық қызмет көрсетіледі. Негізгі қызметін жүзеге асыру, яғни кітапханалық қызмет көрсету пайдаланушылардың білімдік, ақпараттық, мәдени қажеттіктерін қанағаттандыру мақсатында, оларға құжаттар мен ақпараттарды, басқа да кітапханалық қызметтерін ұсыну болып табылады.
Кітапхананың мақсаттары мен міндеттері
Мақсаты: Кітап оқуға деген ынтаны, сүйіспеншілікті оятып, түрлі ақпараттық дерек көздерді іздестіруге және оларды тиімді пайдалануға баулу және өз бетімен білім алуға үйретіп, оқушыларды өзіне қажетті ақпаратты дұрыс анықтауына, анықталған ақпараттарды талдай отырып ең қажеттісін іріктеп, мектеп оқушыларының ақпараттық мәдениетін қалыптастыра отырып, әлемдік ақпараттық білім кеңістігіне бейімдеу.
Міндеттері:
1. Оқушылар мен педагогикалық ұжымның оқу-тәрбие процесіне және
өздігінен білім алуына кітапхана-библиографиялық және ақпараттық
қызмет көрсету.
- Анықтама-библиография аппаратын, кітаптарды насихаттаудың түрлі формаларын және әдістерін ұйымдастырып, кітапхана қорын толық ашып көрсету.
- Оқушыларды кітапхананың тәуелсіз оқырманы ретінде дағдыландыру,
олардың ақпараттық мәдениеті мен оқу мәдениетін қалыптастыру.
- Өлкетану, туған өлке туралы жазушылардың кітаптарын, әдебиет, өнер саласындағы қайраткерлердің кітаптарын, мемлекеттік мерекелер мен ірі саяси оқиғаларды насихаттау.
- Дәстүрлі және жаңа технологияны меңгеру.
Үш жылдық кітапхана кітапхананың қорының
негізгі көрсеткіштері
| № | Көрсеткіштердің атауы | 2022-2023 оқу жылының есебі | 2023-2024 оқу жылының есебі | 2024-2025 оқу жылының есебі |
| 1 | Жалпы кітапхана қоры | 38128 | 41159 | 47164 |
| 2 | Оның ішінде: оқулықтар | 30019 | 32407 | 38411 |
| 3 | Негізгі қор | 8109 | 8752 | 8753 |
| 4 | Қазақ тіліндегі кітаптар саны | 6252 | 6816 | 6816 |
| 5 | оның ішінде: әдістемелік әдебиеттер | 97 | 97 | 97 |
| 6 | Дәстүрлі емес тасушы құжаттар | 317 | 211 | 211 |
| 7 | Салалық әдебиеттер | 2941 | 2981 | 2981 |
| 8 | Көркем әдебиеттер | 2914 | 3172 | 3173 |
| 10 | Балалар әдебиеті | 1840 | 2291 | 2291 |
| 11 | Мерзімді басылымдар: | 15 | 0 | 0 |
| 12 | оның ішінде қазақ тілінде | 11 | 0 | 0 |
| 13 | оқушылар үшін | 5 | 0 | 0 |
| 14 | педагогтар үшін | 2 | 0 | 0 |
| 15 | кітапханашылар үшін | 1 | 0 | 0 |
Үш жылдық кітапхананың негізгі бақылау көрсеткіштері
| р/с | Көрсеткіштердің атауы | 2021-2022 оқу жылының есебі | 2022-2023 оқу жылының есебі | 2023-2024 оқу жылының есебі |
| 1 | Оқушылар саны | 1776 | 1735 | 1824 |
| 2 | Оқырмандар саны | 1393 | 1295 | 1445 |
| 3 | Келу саны | 18090 | 11655 | 13005 |
| 4 | Кітап беру саны | 8871 | 23310 | 26010 |
| 5 | Оқылуы | 13 | 18 | 18 |
| 6 | Келуі | 6,3 | 9 | 9 |
| 7 | Қор айналымы | 2,2 | 2,8 | 2,9 |
| 8 | Кітаппен қамтылу | 26,7 | 29 | 28,4 |
| 9 | Оқулықтармен қамтамасыздандыру | 100 | 100 | 100 |
Үш жылдық түсім мен шығыстардың көрсеткіштері
| 2022-2023 | 2023-2024 | 2024-2025 | |
| Негізгі қор | 38 | 749 | 1 |
| Шығысқа кеткен | 148 | 106 | 0 |
| Оқулықтар | 8609 | 4554 | 6004 |
| Шығысқа кеткен | 7640 | 2166 | 0 |
Оқушыларды оқулықтармен қамтамасыз ету туралы деректер 2024-2025 ож
| Сынып | Оқушылар саны | Оқулықтар жинағы | Баспалар | % қамтамасыз ету | Басылған жылы | ||||
| 1 | 197 | 197 | Алматыкітап,Атамура, Мектеп,NIS | 100 | 2021 | ||||
| 2 | 242 | 242 | Алматыкітап,Атамура, | 100 | 2022 | ||||
| 3 | 214 | 214 | Алматыкітап Атамура, NIS, | 100 | 2018 2024 | ||||
| 4 | 184 | 184 | Алматыкітап Атамура, NIS, Арман-ПВ, | 100 | 2019 | ||||
| 5 | 164 | 164 | Мектеп, Атамура, Арман-ПВ, | 100 | 2017 | ||||
| 6 | 208 | 208 | Мектеп, Атамура, Алматыкітап, Арман-ПВ,Келешек 2030. | 100 | 2018 | ||||
| 7 | 147 | 147 | Мектеп,Атамура, Арман-ПВ, Келешек 2030. | 100 | 2017 2024 | ||||
| 8 | 165 | 165 | Мектеп,Атамура, Келешек 2030 | 100 | 2018 2024 | ||||
| 9 | 195 | 195 | Мектеп, Атамура, Арман-ПВ, Алматыкітап, Келешек 2030 | 100 | 2019 2024 | ||||
| 10 | 74 | 74 | Мектеп, Атамура, Арман-ПВ | 100 | 2019 | ||||
| 11 | 65 | 65 | Мектеп, Арман-ПВ,Атамұра | 100 | 2020 | ||||
Жыл сайын жаңа түскен мерзіміне қарай оқулықтармен әдеби кітаптар қабылданып, оларға техникалық өңдеу жұмыстары жүргізіледі. Техникалық өңдеу жұмысынан кейін жаңа түскен әдеби кітаптар қорға ББК кестесі бойынша орналастырылу жұмыстары жүргізіледі.
Оқырмандарға кітапханалық қызмет көрсету мектеп директорының бекіткен «Мектеп кітапханасы туралы ережеге» және «Мектеп кітапханасын пайдалану ережелеріне» сәйкес жүзеге асты. Мектеп кітапханасы жан-жақты анықтама аппаратының негізінде оқырмандарға сапалы ақпараттық- библиографиялық қызмет көрсетуде. Әр баланың адамгершілік дамуын, одан әрі дұрыс жолға қойып тәрбиелеу мұғалім мен ата-анадан басқа кітапханашы да «әр оқырман — оқушыны» жүйелі тәрбиелеп, қарым-қатынас жасап көптеген жұмыстар жасалынды.
Пән апталықтарын, басқа да мектепішілік және сыныптағы іс-шараларға арнап әдебиеттер іріктеу, педкеңестерге, әдістемелік бірлестік отырыстарына, мектептің әдістемелік тақырыбы бойынша жұмыстарда қажетті әдебиеттерді сұрыптауға көмектесу жұмыстары жүргізілді.
Жаңа түскен кітаптар негізгі құжат жиынтық есеп кітабына жазылады, тіркеу қағаздары бухгалтерияға тапсырылды. Жыл сайын мамыр айында кітапханадан алған басылымдардың дер кезінде қайтарылуын қадағалау жұмыстары атқарылады (қарыз оқырмандармен жұмыс). Айына бір рет әр айдың соңғы күні тазалық күні жүргізіліп отырылады. Түсу мерзіміне қарай жаңа түскен кітаптарға көрме ұйымдастырылып, «Ақпарат күндері» өндірістік жиналыста өткізілді.
Мектеп кітапханасы ҚР Білім және ғылым министрінің министрінің «Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі білім беру ұйымдарында қолдануға рұқсат еткен оқу басылымдарының тізбесін бекіту туралы» 2020 жылғы 22 мамырдағы №216 бұйрықпен (жыл сайын осы бұйрыққа өзгерістер енгізіледі: 2021 жылғы 10 маусымдағы №286 бұйрық, 2022 жылғы 21 маусымдағы №291 бұйрық , 2023 жылы 3 тамыз №246, 2024 ж 21 мамырдағы №112, 2024 ж 11 наурыз № 60)
1-11 сынып оқушыларын оқулықтармен қамтамасыз етілді.
Оқушыларға оқулықтар 1 жылға беріледі. Сыныптар бойынша оқулықтарды беру журналына жазылып, сынып жетекшілерге оқушы саны бойынша таратылып, сынып жетекші алғанын растап қолын қояды. Сонымен қатар 1-11 сыныптардағы әр оқушы жеке кепілдік карточкаларда оқулықтар тізімі толтырып және ата-анасының қолы қойылды, кейін кепіл карточкаларының картотекасына орналастырылды. Оқулықтар қоры негізгі құжаттарға тіркеліп, жалпы мектеп қорынан бөлек сақталады. Оқулықтарды тіркеу карточкаларының картотекасы үнемі редакциядан өтіп тұрады, яғни жаңа түскен оқулықтар карточкаларға жазылып, сынып бойынша қойылады.
Соңғы жылдары кітап қорын тазарту мақсатында ескірген, тозығы жеткен әдебиеттерді есептен шығару белсенді түрде жүргізілуде. Осы орайда жыл сайын мектепішілік бұйрықпен тағайындалған комиссия құрамымен шығынға жазу актілерімен жұмыстар жүргізіледі. Әр жаңа оқу жылындарға жетпейтін оқулықтарға қосымша жалпы мектепішілік 100% тапсырыс жасалып, білім бөліміне тапсырылады. Қордың сақталуын қамтамасыздандыру мақсатында оқулықтар қорын тексеру рейдтері тоқсан сайын жүргізіледі, сонымен қатар мамыр айында жинаған уақытта сынып жетекшілер, оқушылар, ата-аналардың көмегімен желімдеу және түптеу жұмыстары жүргізіледі.
Оқырмандармен жұмыс оларды жеке адам ретінде танып білу және олардың ықыласы мен сұраулары арқылы басталады. Абонементте және оқу залында оқырмандарға жаппай қызмет көрсетілді. Оқырмандарға үнемі кітап таңдау барысында көмек көрсетілді, жаңа түскен кітаптар жайлы хабарландырулар жасалды. Тақырыптық сұраулары бойынша әдеби кітаптар іріктеліп, кепілдеме берілді.Оқырмандардың өз бетімен кітап таңдауын меңгеріп, оны әдетке айналдыруына көмектесу жұмыстары жүргізілді. Оқырмандар формулярына танып білу яғни сараптама жұмыстары арқылы «Оқыған кітаптары жайлы ойлар» атты әңгімелер өткізе отырып, әр оқырманның жеке кітапханаға келу саны мен қанша кітап оқығаны жайлы мәліметтер жазылды.
Кітапхана-библиографиялық қызмет көрсетуді есепке алу мақсатында кітапханада «Кітапхана жұмысының күнделігі» толтырылады. Жұмысымыздың негізгі басымдығы ол кітап көрмелерін ұйымдастыру. Кітапханамызда тұрақты әрекеттегі кітап көрмелері ұйымдастырылған. Атап айтсам: еліміздің өзекті мәселесіне айналған тақырыптарға келесі тұрақты кітап көрмелері жұмыс жасады, тіл мәселесіне орай «Тіл- барлық білімнің кілті» кітаптар көрмесі жұмыс жасайды, бұл көрмеге жаңарту,толықтыру жұмыстары жүргізілді. Қазақстан Республикасын және мемлекеттік нышандарды насихаттауда «Елбасы мұраты – ел бақыты, гүлденген Қазақстан!», Қазақстанның астанасы Астана қаласына арналып «Еуразия жүрегіндегі жаңа Қазақстан», өлкетану жұмысы негізінде «Туған жер–алтын бесігім» кең көлемді кітап көрмесі.
Қор жұмысы барысында бухгалтерлік есепті қамтамасыз ету үшін келесі құжаттамалар жүргізіледі: кітапхана қорының жалпы есебі кітабы; оқу қорының жиынтық есебінің кітабы;
— түгендеу кітаптары; « Шығынға жазу актілері» папкасы; «Оқулықтарды уақытша пайдалануға қабылдау-тапсыру актілері» папкасы. оқулықтар мен көркем әдебиеттерге шот-фактуралар; оқулықтарды сыныптар бойынша беру журналы; Мектеп кітапхана жұмысының күнделігі
-оқушы формуляры (жеке оқушылар мен мұғалімдер үшін).
Мектеп кітапханасының әлеуметтік желілерде: aksu_abai_mektep_kitaphanasyатты инстапарақшасы 2020 жылдың ақпан айынан бастап жұмыс жасауда. Сонымен қатар Ютуб каналын аштық 2021 ақпан айына жұмыс жасайды. Жыл бойы өткізілген барлық іс-шаралар мен материалдар осы инстапарақшасында жарияланып тұрады.